Κύπρος... Οδύσσεια 34 ετών

20 Ιουλίου 1974 - 20 Ιουλίου 2008

Στις 20 Ιουλίου 1974, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μπουλέντ Ετσεβίτ, διατάζει τις τουρκικές δυνάμεις να εισβάλουν στην Κύπρο. Οι τουρκικές δυνάμεις αποβιβάζονται στην Κερύνεια, ενώ τα τουρκικά πλοία βομβαρδίζουν τις βόρειες ακτές του νησιού και τουρκικά σμήνη βομβαρδίζουν τη Λευκωσία, χωρίς να συναντήσουν ουσιαστική αντίσταση από τους πραξικοπηματίες.
Μέχρι να κινητοποιηθεί η Εθνική Φρουρά, δολοφονήθηκαν απλοί πολίτες, έγιναν βιασμοί γυναικών και εκτελέστηκαν αιχμάλωτοι στρατιώτες. H ΕΛΔΥΚ, σε μια απεγνωσμένη εξόρμηση, κατάφερε να απωθήσει προσωρινά τις τουρκικές δυνάμεις κατά τόπους.
Πανικόβλητη η χούντα της Αθήνας αντέδρασε με στρατιωτική επιστράτευση. Αλλά αυτή ήταν και η τελευταία της «επίσημη» πράξη. H επιστράτευση αποκάλυψε την ανοργανωσιά του κράτους και του στρατού, την ανύπαρκτη πειθαρχία και ιεραρχία. Οι πολίτες που ντύθηκαν στο χακί, εκτός από το πατριωτικό αίσθημα, κουβάλησαν στους στρατώνες μια κρυφή οργή και αηδία. Την πρώτη ύλη για μια πιθανή εξέγερση και για ανατροπή.
Το βράδυ της 20ής Ιουλίου το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ζήτησε την κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση του «ξένου στρατιωτικού δυναμικού». Φυσικά η Άγκυρα αγνόησε το ψήφισμα του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τα απόρρητα έγγραφα τα οποία εμφάνισαν οι δημοσιογράφοι M. Ιγνατίου και K. Βενιζέλος στο βιβλίο τους «Τα μυστικά αρχεία του Κίσιντζερ - H απόφαση για τη διχοτόμηση» (εκδόσεις Λιβάνη), μία ημέρα πριν από τον δεύτερο «Αττίλα» ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ X. Κίσινγκερ είχε παραδώσει στον νομικό σύμβουλο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ X. Ζόνενφελντ έναν χάρτη που είχε προετοιμάσει η Υπηρεσία Πληροφοριών κατ' εντολήν του και ο οποίος απεικόνιζε τις περιοχές που είχε καταλάβει η Τουρκία κατά την πρώτη φάση της εισβολής αλλά και τις περιοχές τις οποίες... θα καταλάμβανε στη δεύτερη φάση, που ξεκινούσε λίγες ώρες αργότερα. Ο «Αττίλας» θα επαναεισβάλει τον Αύγουστο στην Κύπρο, ολοκληρώνοντας την ωμή στρατιωτική επέμβαση, και θα καταλάβει τελικώς το 38% του εδάφους της.
Στις 24 Ιουλίου 1974, στις 2.05 το πρωί, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέστρεψε στην Ελλάδα μετά από έκκληση των πολιτικών και στρατιωτικών αρχών και με τη συμπαράσταση της συντριπτικής πλειονότητας του λαού. Στις 30 Ιουλίου 1974 στη Γενεύη επήλθε συμφωνία για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο αλλά και την αναγνώριση ύπαρξης δύο χωριστών διοικήσεων. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν. Και συνεχίζονται.

Αντί επιλόγου

Την κατάκτηση της Σελήνης δεν την έζησα, δεν είχα γεννηθεί. Όμως, παιδάκι ήμουν, νήπιο, όταν άκουσα, για πρώτη φορά το όνομα «Κύπρος». Και δεν θα ξεχάσω ποτέ την πέτρινη όψη του πατέρα μου, που έφερε το κακό μαντάτο σπίτι - ότι «μπορεί να γίνει πόλεμος, τουρκικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν την Κύπρο». Και λίγες ώρες αργότερα ντυνόταν για να φύγει, είχε κληθεί στην επιστράτευση και εγώ, κλαίγοντας με λυγμούς, του έλεγα να με πάρει μαζί του…
Εκείνη την ημέρα το τρανζίστορ έλεγε ότι «από της πρωίας σήμερον τουρκικά αποβατικά σκάφη αποβιβάζουν στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή της Κυρήνειας. Οι δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς αμύνονται του πατρίου».
Κι ύστερα μεγάλωσα, αλλά το Κυπριακό πάντα εκεί, δίπλα, ακούσια καθημερινή «συντροφιά». Με την ελπίδα, ότι αυτή η πρόταση λύσης, εκείνη η πρωτοβουλία του ΟΗΕ, η άλλη παρέμβαση αμερικανικού παράγοντα, των Βρετανών, της ΕΟΚ, θα λύσει επιτέλους το πολιτικό πρόβλημα. Κι από κοντά οι συγγενείς των αγνοουμένων να περιφέρουν τον πόνο τους και να εμπαίζονται από όλους - πολιτικούς και διπλωμάτες - που ξέρουν τι έχει συμβεί, αλλά τους αφήνουν στο πηχτό σκοτάδι της πολιτικής σκοπιμότητας.
Εσύ, αν θες να χάσεις την Κύπρο, παραδέξου πως βαρέθηκες να σε ζαλίζει όλα αυτά τα χρόνια...
Γι’ αυτό είναι σοφή η ατάκα.
ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ…